تفریح سالم کدام است و چرا تفریح سالم امروزه به عنوان حلقه ای مفقوده تلقی می شود؟ و این که چرا معیارهای آن به انحراف کشیده شده است.
تفریح به معنی شادمانی و خوشی است و گفته می شود با واژه های نزهت، تفرج، فرح، راحتی و آسایش هم خانواده است. نشاطی که انسان پس از تلاش و فعالیت های سنگین جسمی و روحی برمی گزیند تا رنج و اندوه و هم و غم را از خود دور کند.
اما از آن جا که ایران اسلامی مجهز به فرهنگ غنی اسلام است تفریح صرفا جنبه فرح و راحتی را در برنمی گیرد و در فرهنگ غنی اسلام تفریح سیر تکاملی و رشد شخصیت فردی و اجتماعی انسان به حساب می آید.
قرآن در گردشها و تفریحها به دو نکته انسان را توجّه داده است
* تفریح، فقط گردش بدون اندیشه و تفکر، و بدون عبرتگیرى و پندپذیرى نباشد، انسانهایى که در صحراها و کنار دریاهاو... گردش مىکنند و یا مسافرتهایى در شهرها و آثار باستانى دارند، با تفکّر و اندیشه به آن محلهاى گردشى بنگرند، و از این راه به عظمت خالق و صانع آنها پى برند. و همین طور از سرانجام شاهان و ظالمان و کاخهاى بجاى مانده از آنها درس عبرت بگیرند
* تفریح، باعث آلوده شدن انسان به گناهان دیگر نشود، دشمنان تلاش دارند میادین ورزشى و تفریحى محلّى براى آلوده کردن مردم، مخصوصاً جوانها باشد، و تا حدودى به این امر موفق شدهاند، شاهدش این است که بیشترین بىحرمتىها را نسبت به مسائل دینى در پارکها، کنار دریاها، و بعضى میادین ورزشى، و مسیر رفت و آمد این مکانها مشاهده مىکنیم .
قرآن هشدار مىدهد که به بهانه ورزش و تفریح و گردش، شما را نبرند، چنان که برادران یوسف به بهانه تفریح او را بردند و به داخل چاه افکندند.
یکى از مفسّران در این زمینه مىگوید: «همانگونه که برادران یوسف از علاقه انسان مخصوصاً نوجوان به گردش و تفریح براى رسیدن به هدفشان سوء استفاده کردند در دنیاى امروز نیز دستهاى مرموز دشمنان حق و عدالت از مسأله ورزش و تفریح براى مسموم ساختن افکار نسل جوان سوء استفاده فراوان مىکنند باید به هوش بود که ابرقدرتهاى گرگ صفت در پوشش ورزش و تفریح، نقشههاى شوم خود را میان جوانان به نام ورزش و مسابقات منطقهاى یا جهانى پیاده نکنند
شادى (و تفریح) عامل غمزدایى است
على (ع) فرمود
«السّرور یبسط النّفس و یثیر النّشاط، الغمّ یقبض النّفس و یطوى الانبساط؛
شادى روح انسان را باز (و بلند پرواز نموده) نشاط را مىانگیزاند
غصّه نفس انسانى را در فشار قرار داده و در حصر نگاه مىدارد و فضاى نشاط را مىپیچد(و جمع مىکند
امام رضا علیه السلام می‌فرماید
خود را با کار مداوم خسته نکنید و برای خود تفریح و تنوع قرار دهید ولی از کاری که در آن اسراف باشد یا شما را در اجتماع سبک کند پرهیز کنید.
بحار الانوار، ج 78، ص 346.